ERTUĞRUL, MADEN OCAKLARINDAKİ İHMAL İDDİALARINI SORDU

• CHP Zonguldak Milletvekili Eylem Ertuğrul, TTK bağlı bazı ocaklarda ölümcül ihmaller iddialarını ilgili bakanlığa sordu.

CHP Zonguldak Milletvekili Eylem Ertuğrul, Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) bağlı Karadon, Kozlu ve Üzülmez madenlerinde ölümcül ihmaller iddialarını yeniden TBMM gündemine taşıdı.

Geçtiğimiz Mayıs ayında iş sağlığı ve güvenliğine aykırı uygulamalar nedeniyle kapatılma iddialarını gündeme getiren Ertuğrul, bugün ortaya çıkan iddialar doğrultusunda meclisteki bütçe görüşmeleri sırasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bütçesi görüşülürken yeni bir yazılı soru önergesi verdi.

Ertuğrul önergesinde şu görüşlere ve sorulara yer verdi:

Basında yer alan haberlere göre, TTK’ya bağlı Karadon, Kozlu ve Üzülmez maden ocaklarında yapılan müfettiş denetimlerinde beş ayrı ölümcül ihmal tespit edilmiş ancak raporun sümen altı edildiği iddia edilmiştir. Bu ihmaller arasında havalandırma ve yedek enerji sistemleri eksikliği ile exproof sertifikalı ekipman bulunmaması gibi hayati riskler yer almaktadır. Müfettişler yaptıkları denetimde, maden işçilerini hayatta tutacak, grizu patlamalarını önleyecek hayati sistemlerde 5 ölümcül eksik tespit etmiştir.

Bu  eksikliklerin, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ndaki ‘‘İşin Acil Durdurulmasını Gerektiren Durumlar’ maddesi kapsamına girdiği bildirilmektedir. Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait Zonguldak’taki Karadon, Kozlu ve Üzülmez müesseselerine bağlı kömür ocaklarındaki riskleri sıralanırken bu risklerin hayati önem taşıdığı ve işletmelerdeki üretimin hemen durdurulması gerektiği de belirtilmiştir.  Söz konusu bulgular, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının etkin uygulanıp uygulanmadığı konusunda ciddi soru işaretleri doğurmaktadır.

Ayrıca 2025 yılı Mayıs ayında, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) bünyesindeki Kozlu, Karadon ve Üzülmez Müesseseleri için geçici kapatma ve üretimi durdurma kararı kamuoyuna yansımıştır. Zonguldak Valiliği ve Bakanlıklara teslim edilen raporlarda üretimin derhal durdurulması istenmiştir. Raporda havalandırma, elektrik ve nakliyat alanlarında eksikler olduğu belirtilmiştir. Kapatılma kararının gerekçesi olarak özetle, iş güvenliği ve işçi sağlığı alanlarındaki eksiklikler olarak gösterilmiş ancak daha sonra müesseseler üretime devam etmiştir.

Bugün ortaya çıkan raporlarda da aynı teknik eksikliklere yer verilmiştir. Ancak bugünkü tablonun ortaya çıkmasında yalnızca teknik eksiklikler değil yıllardır ısrarla dile getirilen işçi açığı sorununun görmezden gelinmesi, iş güvenliği ve sağlığı önlemlerinin alınması gerekliliğinin görmezden gelinmesi ve kurumsal ihmaller zinciri yatmaktadır. Defalarca yapılan uyarılara, sayısız rapora ve sendikal çağrılara rağmen, maden ocaklarındaki işçi ihtiyacının karşılanmaması, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olması bugünkü durumu adeta kaçınılmaz hale getirmiştir.

Bölgemizde faaliyet gösteren bu üç büyük müessese, Zonguldak ekonomisinin ve bölgedeki binlerce ailenin geçim kaynağıdır. Basına yansıyan bu iddialar, yalnızca üretimin değil, bölge halkının sosyal ve ekonomik yaşamının da durdurulması anlamına gelmektedir. Bu nedenlerle, sorularımızın ivedi olarak cevaplandırılması ve iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının etkinliği konusunda kamuoyunun aydınlatılması gerekmektedir.

Bu bağlamda;

1. Bakanlığınız tarafından Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) bağlı Karadon, Kozlu ve Üzülmez maden ocaklarında son denetim tarihi nedir? Bu denetimlerde tespit edilen riskler ve rapor edilen bulgular Bakanlığınıza ne zaman iletilmiştir?
2. Tespit edilen riskler ve rapor edilen bulguların 2025 yılı Mayıs ayında geçici kapatma kararı ile gündeme gelen eksikliklerle bağlantısı var mıdır?
3. Müfettiş raporlarında tespit edilen ölümcül ihmaller (havalandırma ve yedek enerji sistemleri eksikliği, exproof ekipman eksikliği vb.) Bakanlığınızca doğrulanmakta mıdır?
4. Bu tespitlere ilişkin olarak Bakanlığınızca herhangi bir acil durdurma, uyarı, ceza veya idari yaptırım uygulanmış mıdır? Uygulandıysa tarih ve sonuçları nelerdir, uygulanmadıysa gerekçesi nedir?
5. Müesseselerdeki bu eksiklikler varsa eğer giderilmesi için gereken önlemler tüm uyarılara rağmen neden sağlanmadı? Yapılan teftişler neden daha önce yapılmadı?
6. Enerji Bakanlığı’nın Bakanlığınızdan denetimlerin durdurulmasını ve sahadaki müfettişlerin geri çekilmesini talep ettiği iddiası doğru mudur?
7. Yıllardır açık açık dile getirilen personel ihtiyacına, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınması uyarılarına neden kulak tıkandı?
8. Söz konusu ihmaller nedeniyle çalışan işçilerin sağlık ve güvenliğini korumak amacıyla Bakanlığınızca yürütülen risk değerlendirmesi ve önleyici tedbirler nelerdir?
9. Benzer ölümcül ihmallerin tekrarını önlemek üzere Bakanlığınızca uygulanmakta olan denetim, eğitim, teknoloji ve yaptırım politikaları nelerdir?
10. Bakanlığınızda maden denetimi yapan müfettiş sayısı kaçtır ve denetim sıklığı ile rapor takip süreçleri hangi standartlara göre belirlenmektedir?
11. Bakanlığınız, madenlerdeki iş güvenliğini sağlamak üzere kaç adet müfettiş istihdam etmektedir ve bu müfettişlerin denetim sıklığı, eğitim düzeyi, rapor takip süreçleri hangi standartlara göre belirlenmektedir?