TARİH PROFESÖRÜ İLBER ORTAYLI İSE ÇAYCUMA MOZAİKLERİNE DEĞİNEREK, “ZONGULDAK’IN ÇAYCUMA İLÇESİNDE, ROMA VİLLASI VE MOZAİKLER BULUNDU. NİHAYET ZEUGMA MOZAİKLERİYLE YARIŞACAK BİR MOZAİK BAHÇESİ DAHA BULUNMUŞ. KONULAR HEP AYNI; MİTOLOJİ. BÜTÜN BUNLARIN BİR AN EVVEL ENVANTERİNİN TESPİTİ, KORUNMASI VE KAÇAKÇILARIN TAHRİPKÂR KAZILARINDAN EVVEL İLMİ KAZILARIN BAŞLAMASI LAZIM. 2018’DE HAZIRLANAN KORUMA ÇATISI PROJESİ HALEN YAPILMADIĞI İÇİN, ÜZERİ BASİT BİR ÖRTÜYLE KAPATILARAK KORUNMAYA ÇALIŞILAN ESERLER KAYBOLMA VE ÇALINMA TEHDİDİ ALTINDA” DİYE İFADE ETTİ. (GÜLCAN ÇOLAK – ONUR ALTINDAĞ/ZONGULDAK-İHA)
Zonguldak’ta 14 yıl önce bahçesine sera kurmak isterken geç Roma-erken Bizans dönemine ait tarihi eserler ortaya çıkan 76 yaşındaki Nizamettin Oral, kazılıp üzeri kapatılan mozaiklerin gün yüzüne çıkartılmasını bekliyor. Toprak altında yüzlerce yıl bekleyen ancak gün yüzüne çıkarıldıktan sonra yüzeysel bir şekilde kazılıp kapatılan mozaikler yok olma ile karşı karşıya.