logo

CANVER YAZDI : HERAKLEİA PONTİKA’DA PAGAN ŞENLİKLERİ-2

DR. CAN CANVER

DR. CAN CANVER
cancanver7@gmail.com
CANVER YAZDI : HERAKLEİA PONTİKA’DA PAGAN ŞENLİKLERİ-2

(Geçen sayıdan devam)

Herakleia Pontika’da Demeter onuruna bereketi arttırmak amacıyla düzenlenenkadın şenliklerine de ‘thesmophoria’ denirdi. Şenliğe evli oldukları anlaşılan özgür kadınlar katılır, birkaç gün süreyle belli yiyeceklerden ve cinsel ilişkiden uzak durulurdu. ‘Pyanopsion’ ( ekim ) ayının 12-14.günlerine rastlayan bu üç günlük süreye ‘anodos’ ( kathodos ), ‘nesteia’ ve ‘kalligeneia’ isimleri verilirdi. Kutlamaların büyük bölümü meşale ışığında yapılır, doğurganlığı artırmak amacıyla törensel cinsel ilişkide bulunulurdu.

‘Anodos’ ( yükseliş ) ve ‘kathodos’ ( alçalış ) denen şenliğin ilk gününde yapıldığı sanılan ayinde domuzlar bir yeraltı hücresine ( megaron ) kapatılır ve mağarayı koruyan yılanlarca yenmemiş bölümleri çürüyünce üç gündür cinsel ilişkiye girmemiş kadınlar bu artıkları çıkarırdı. Kadınların hepsi ya da bir bölümü, çam kozalağı ya da hamurdan yapılmış erkek ve yılan figürleri gibi alışılmış bereket simgeleri taşırdı. Sunağa konan domuz artıklarının tohumla karıştırıldığında bereket getireceğine inanılırdı. Büyülü sayılan çeşitli nesnelerin tohumla karışınca toprağın verimini artıracağı inancı çok yaygındı. Şenliğin ikinci gününde ( nesteria 9 kadınlar yere oturarak oruç tutarlardı. ‘Güzel doğuş’ anlamına gelen son gün ‘kalligeneia’ ise toprağın da bereketini artırmaya yönelik büyülerin ürün vermesini temsil ederdi. İlkbaharda tabiatın uyanışın temsil eden demeter adına yapılan törenlere de ‘khthonia’ denirdi.

Aynı şekilde Herakles ve Demeter’e, ‘theoklenia’ denen yemek sunma şenlikleri de düzenlemekteydiler.

Deniz Tanrısı Poseidon onuruna yapılan şenlikler ise ‘poseidonia’ olarak bilinmektedir. Gençlerin ergenlik töreni dolayısıyla Herakles onuruna yapılan şarap saçma törenine de ‘olnisteria’ denirdi.

‘Horaia’ ise; ekine elverişli hava şartlarına kavuşmak ve mevsimler şerefine yapılan şenliklerdi. Cehennem veya kır tanrıları için saf su veya su ile bal dökme ayinine ise ‘nephalion’ adı verilirdi.

Tanrılar ve onlara adanan şenlikler hakkında bilgiler ‘hierophantes’ adlı, kutsal şeyleri açıklayan kitaptan öğrenilirdi.

Bütün site halkının tapınak etrafında yaptığı tapınma ayinine ‘panegyris’ denir, töreni yönetmesi için başvurulacak rahibin bulunduğu yer olan ‘manteia’ya temilciler gönderilirdi. Günahlardan arınma törenlerinde tanrılarla site yurttaşları arasında ‘perishiarkhos’ denen rahipler aracılık yapardı.

Kentte tapınakların hizmetine ‘hierodulos’ denen köleler verilmişti. Tapınak bekçsi rahiplere de ‘neokoros’ denirdi. Bazı törenlerde içenleri ölümsüzlüğe kavuşturan tanrı içkisi 2nektar’ sunulurdu.

Bazı şenliklerde günah keçisi ( pharmakos ) olarak seçilen kadın veya erkek yedirilip içirilir, kentin çevresinde dolaştırılır, yeşil dallarla dövülüp kovalanır ya da taşlanırdı. İnanışa göre bu uygulamayla her yıl kötü talih kentten uzaklaştırılırdı. Ölülere yönelik yapılan törenlerde parayla tutulan 2therenodos’ denen ağıtçılar, hep bir ağızdan ağıtlar ( threnos ) okurlardı. Yine bu ayinlerde ölülere adanan kurbanlar ( nekysia ) ile tanrıya sungu için kesilecek hayvanlar ( hostia ), ‘kolakretes’ denen kişiler tarafından kesilir ve parçalanırdı. Tanrılara adanan sunguları ‘khoephoros’ adı verilen erkekler taşırdı.

Paylaşın:
Etiketler:
847 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • KDZ EREĞLİSİ’NDE 1844 YILI EMLAK GELİRLERİ

    11 Temmuz 2025 Ekonomi, Genel, Gündem, KÖŞE YAZILARI, Tüm Manşetler

    Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı İktisat Tarihi Bilim Dalı’na 2010 yılında sunduğu ‘Temettüat Defterlerine Göre Karadeniz Ereğli’nin Ekonomik ve Sosyal Tarihi’ başlıklı yüksek lisans tezinde Tansu Hilmi Hançer; Ereğli kasabasında 1844 yılında toplanan emlak gelirleri hakkında bilgiler vermektedir. Belirtilen defterlerde Ereğli kaza merkezinde bulunan taşınmazlar tespit edilmiştir. Birim olarak ‘bab’ ile hesap edilen dükkanlar 98.375 bab, ‘asiyab’ denilen değirmenler ise 14.71 bab olduğu görülmüştür. ...
  • “SÖZ, GÖZE SÖYLENİR”

    26 Haziran 2025 Ekonomi, Genel, Gündem, KÖŞE YAZILARI, Tüm Manşetler

    Söz Ustası, Liderlik Eğitmeni Yaşar Ateşsoy, “Etik Gazetecilik” konulu toplantıda muhatabın anladığı dilden konuşulması gerektiğini ifade ederken “Söz, göze söylenir” derdi. Toplantının ana konusu olan mentörlükle ilgili ise “Dinlemek anlamak amaçlı olmalı, cevap vermek amaçlı değil” sözleri ile bir çırpıda ne çok şey söylemişti aslında. Tıpkı espriyle karışık, "Ağlaşmayın yahu, ne güzel ‘AĞ’ laşıyoruz işte" dediğinde olduğu gibi..! Sahi "söz" için demişti Koca Yunus : "Söz ola kese savaşı söz ola bitüre başı... Söz ola agulu aşı balı...
  • KDZ EREĞLİSİ İLÇE İDARE MECLİSİNİN TABİİ ÜYELERİ

    26 Haziran 2025 Ekonomi, Genel, Gündem, KÖŞE YAZILARI, Tüm Manşetler

    Bir ilçenin tüm kararlarını alan, ilçenin yapılması gereken işlerini planlayan, gözden geçiren, memurların yargılanıp yargılanmamasına karar veren vb birçok görev ve yetkilere sahip olan ilçe idare meclisinin iki üye grubu bulunmaktadır. Bunlardan ilki; Azay-ı Tabiiye adını alır ve kaymakam başta olmak üzere memurlardan oluşur. Azay-ı Müntehabe ise ilçe idaresinin sivil halk temsilcilerinde oluşturulan kısmıdır. Meclisin tabii reisi ilçe kaymakamıdır. İlçe idare meclisinin alacağı kararları kayıt altına alacağı memur üyeleri de bulunmaktad...
  • DR.GÜNEN “İŞBİRLİĞİYLE İYİLEŞMENİN GÜCÜNÜ” YAZDI!

    20 Mayıs 2025 Genel, Gündem, KÖŞE YAZILARI, Tüm Manşetler

    Hekiminize Güvenin, Sağlığınıza Ortak Olun: İşbirliğiyle İyileşmenin Gücü İyi bir tedavi yalnızca reçeteyle değil, güvenle başlar. Modern tıpta bilgiye ulaşmak hiç bu kadar kolay olmamıştı. Birkaç tuşla hastalığınız hakkında binlerce makaleye ulaşabiliyor, semptomlarınızı arama motorlarına yazıp kendi tanınızı koyabiliyorsunuz. Ancak bu bilgi bolluğu, kimi zaman kafa karışıklığına, hatta hekim-hasta ilişkisinde güven kaybına neden olabiliyor. Giderek artan bu “her şeyi ben bilirim” hali, ne yazık ki tedavi sürecini olumsuz etkiley...