CANVER YAZDI : “KDZ EREĞLİSİ’NDE SÖZLÜ TARİH”

DR. CAN CANVER

Warning: Use of undefined constant user_email - assumed 'user_email' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/haberhayat/public_html/wp-content/themes/HaberMatikV3/single-kose-yazilari.php on line 34
cancanver7@gmail.com

Sözlü tarih; geçmişin yaşayan belleğidir.

Ereğli kentinin geçmişine; tarihine ve kültürüne yönelik birinci ve ikinci ağızlardan tanıklıklarının ses ve görüntü kayıtlarının alınmasını ve dolayısıyla Ereğli için önemli kişilerin belgelenmesini ve ölümsüzleştirilmesini sağlar. Böylece Kdz Ereğlisi kent belleğine katkı sağlanır, kent arşivi oluşturulur. Bu belge ve veriler daha sonra gerçekleştirilecek proje ve çalışmalara da kaynak yaratacaktır.

Canlı seslere dayandığı için sözlü tarih; Ereğli’mizin tarihi ve kültürünü sunmanın canlı, yeni yollarını ortaya koyar. Örnek vermek gerekirse; derlemeler; kitap, dergi ve broşür olarak yayımlanabilir. Derlemeler; müzelerde veya sergilerde görsel hale getirilebilir. Derlemeler; bant ve video kayıt, CD, barkovizyon ya da slayt-dia gösterileri şeklinde sunulabilir, fotoğraf sergilerine dönüştürülebilir. Eski filmler, sözlü tarih kapsamında kullanılabilir. Sözlü tarih; tiyatro grupları tarafından tiyatro oyunlarına dönüştürülebilir. Sözlü tarih doneleri radyo veya TV programına dönüştürülebilir, gazete yazıları veya tefrikaları ile halka aktarılabilir.

Sözlü tarih çalışmalarının da bir metodolojisi olmalıdır. Bunun için çalışma amacı belirlenip bir konu seçilir. Öncelikle arka plan bilgileri tespit edilir ( arşiv, kütüphane, belgeler vb. ), görüşme yapılacak kişi veya kişiler seçilir. Bunda o kişinin çalışma konusu ile ilişkisi ve bilgisi önemli bir unsurdur. Kişinin belleğinin yapısı sorgulanır; bir başka ifadeyle kişinin yaşı itibari ile belleğinin güvenilirliği belirlenir. Teknik donanımı sağlanır ( teyp, mikrofon, fotoğraf vs. ). Röportaj teknikleri kapsamında soru içerik ve yapısı kağıda dökülür.

Ardından sözlü tarih röportajı yapılacak kişiye ön bilgi yazısı gönderilir. Röportaj rahat bir ortamda yapılmalıdır. Soru soran daha az konuşmalı, daha çok dinlemelidir. Görüşme bir veya iki saatlik zaman dilimini aşmamalı, kaynak kişiye ‘ucu açık soru’lar sorulmalıdır. Böylece kişinin kendi görüşlerine, anlatımına ve yorumlarına olanak tanınmalıdır. Sorular tek tek yöneltilmeli, hafiften hassasa doğru sıralanmalıdır. Kaynak kişinin proje konusu ile ilgisi ve rolü bilinmelidir. Röportaj sırasında elde edilen bilgiler projeye ilişkin toplanmış genel bilgiler ve notlarla karşılaştırılmalı, doğrulukları teyit edilmelidir. Kaynak kişinin yaşı gereği fikir uçuşmaları veya gerçeğe yakınlığı şüpheli bilgileri dikkatlice elimine edilmelidir. En önemlisi görüntü ve fotoğraf alınmadan önce kişinin izni ve onayı alınmalıdır.

Röportaj tamamlandıktan sonra da işaretleme ve dinleme teknik işlemi yapılır. Bu kapsamda görüşülen kişinin adı, doğum tarihi, adresi, görüşme tarihi, mekanı vs. bellek kutusuna kaydedilmelidir.

Ardından görüşme metni özetlenip kopyası alınmalı, yedeklenmelidir. Bu ürün artık Kdz Ereğlisi’nin sözlü tarih alanında geleceğe aktarılacak bir belgesel veridir.

Kent belleğine aittir, Ereğli’lilerin tarihi ve kültürel kalıcı mirasıdır…

Son olarak Kdz Ereğlisi Yerel Tarih Grubu, yapılmış olan sözlü tarih çalışması verisini Ereğli hemşehrilerine sunmalıdırlar…